بهترین برخورد با بچه های دیابتی - وبلاگ تپلینک

به گزارش وبلاگ تپلینک، دیابت نوع 1 به طور عمده در بچه ها دیده می شود و با افزایش سن و رسیدن آنها به سن نوجوانی به دلیل تغییراتی در سیستم هورمونی، به طور عمده کنترل قندخون مختل می شود. بسیاری از اوقات این افراد از تزریق انسولین خودداری

توصیه های دکتر محمدرضا مهاجری تهرانی به والدین بچه ها مبتلا به دیابت

با آقای دکتر محمدرضا مهاجری تهرانی، فوق تخصص غدد و متابولیسم و عضو هیات علمی دانشگاه علوم پزشکی تهران درباره نحوه برخورد والدین با نوجوانان دیابتی گفت وگو کرده ایم.

آقای دکتر! در نوجوانی بیشتر دیابت نوع یک شایع است یا دیابت نوع دو؟

دیابت نوع 1 به طور عمده در بچه ها دیده می شود و با افزایش سن و رسیدن آنها به سن نوجوانی به دلیل تغییراتی در سیستم هورمونی، به طور عمده کنترل قندخون مختل می شود. بسکمک از اوقات این افراد از تزریق انسولین خودداری و رژیم غذایی خود را رعایت نمی کنند و به افت قندخون (هایپوگلاسمی) یا افزایش قندخون (هایپرگلاسمی) در سنین نوجوانی دچار می شوند. دیابتی های این سنین معمولا پرخاشگر می شوند و با بیماری خود خیلی سخت کنار می آیند و پذیرش اینکه دچار یک بیماری مزمن هستند، برایشان سخت است چون باید دستورات پزشکی را رعایت و مرتب انسولین تزریق کنند و دائم مراقب قندخوشان باشند و حتی لازم می شود از بعضی از موادغذایی تا حدودی پرهیز کنند.

والدین و اطرافیان چه کمکی می توانند به کودک و نوجوان دیابتی بکنند؟

والدین و مربیان مدرسه باید در مورد اینکه اگر دیابت کنترل شود، می تواند از عوارض بعدی جلوگیری کند، با نوجوان صحبت کنند. بیمار باید خود را جزو گروه درمان بداند تا به کمک پزشک و عمل به دستورات او، بر بیماری اش غلبه کند. صحبت کردن در مورد بیمار، نباید به صورت آمرانه باشد. این مساله در مورد بیماران دیابتی نوع 1 است که انسولین مصرف می کنند. چون در سنین جوانی و نوجوانی تحرک نسبت به گذشته خیلی کاهش پیدا می کند و این کم تحرکی به دلیل نشستن جلوی تلویزیون یا رایانه، باعث افزایش وزن افراد می شود و افزایش وزن هم مهم ترین عامل برای ایجاد دیابت است، امروزه شاهد افزایش تعداد نوجوانان دیابتی نوع 2 هستیم. به عبارت دیگر، کم تحرکی و افزایش وزن در این سنین در افراد دیابتی مشاهده و همین مساله باعث می شود دیابت نوع 2 که به طور عمده به انسولین مقاوم است در این سنین شیوع پیدا کند.

چه توصیه ای به نوجوانان دیابتی دارید؟

توصیه ما این است تمهیداتی اندیشیده شود که افراد مبتلا بتوانند فعالیت بدنی خود را مثل گذشته، در هوای آزاد افزایش دهند و تحرک بیشتری داشته باشند و از مصرف غذاهای کم حجم با کالری بالا مثل فست فودها، سس، شیرینی، شکلات و... پرهیز کنند. خانواده باید موادغذایی حاوی فیبر مانند سبزی و میوه ها را در برنامه غذایی شان بگنجانند از چاقی شدید بچه ها و افزایش وزنشان و در نهایت از دیابت جلوگیری کنند. اگر هم دچار دیابت شدند، علاوه بر مصرف داروهای خوراکی، داشتن رژیم غذایی مناسب و فعالیت بدنی برای آنها ضروری است. حداقل فعالیت بدنی برای نوجوانان دیابتی این است روزی 30 دقیقه و 5 روز در هفته یعنی به مدت، 15 دقیقه در هفته به طور مداوم، مثلا پیاده روی کنند تا قندشان بهتر کنترل شود.

نوجوانان دیابتی معمولا سرکش هستند؛ به نظر شما والدین چگونه می توانند به آنها کمک کنند که شادتر باشند؟

برای سلامت روحی- روانی هم باید با این بچه ها صحبت کرد. باید برای آنها وقت گذاشته شود تا بتوانند با دیابت کنار بیایند. بهتر است زندگی با دیابت را به آنها بیاموزیم و از آنها بخواهیم بپذیرند این جزیی از زندگی آنهاست و اگر کنترل شود از عوارض نگران کننده ای که همه از آنها شنیده ایم، می توان جلوگیری کرد. آنها باید بدانند اگر در این سنین به کنترل قندخون توجهی نکنند، افزایش چربی و فشارخون در سنین بالاتر را در پی خواهد داشت و دچار عوارض مزمن این بیماری مثل عوارض چشمی، قلبی و کلیوی خواهند شد. نوجوانان امروزه به دلیل کم تحرکی، در معرض چاقی قرار دارند به همین دلیل باید از مصرف غذاهای پرکالری اجتناب و بیشتر میوه ، سبزی و لبنیات مصرف کنند. حداقل در روز 2 لیوان شیر یا یک فنجان ماست به بچه های دیابتی بدهید که هم به استخوان سازی شان کمک و هم از افزایش وزن و چاقی شان جلوگیری شود. با بچه های دیابتی که در سن بلوغ و رشد و کمی سرکش هستند، باید به آرامی سخن گفت. خانواده ها نمی توانند با امر و نهی آنها را متوجه کنند که تو نباید چیز خاصی بخوری یا نخوری چون بچه ها در این سنین با همه چیز مخالفت می کنند، فقط می توانند تعادلی در رژیم غذایی شان برقرار کنند.

در مورد رژیم غذایی چطور؟ این نوجوانان می توانند میوه های شیرین و نوشابه بخورند؟

مثلا در مورد میوه ها قبلا گفته می شد میوه های شیرین برای بیماران دیابتی منع مصرف دارد در حالی که امروزه این دیدگاه به کلی منسوخ شده و بیماران دیابتی چه نوع 1 و چه نوع 2 می توانند میوه های شیرین را به شرط رعایت حد و تعادل مصرف کنند و در وعده غذایی شان حداقل 3 بار در روز آنها را بگنجانند. به خصوص کسانی که از انسولین استفاده می کنند، می توانند در میان وعده ها از میوه های فصل و میوه های شیرین یا مثلا یک لیوان شیر یا یک لقمه نان و پنیر استفاده کنند. توصیه می کنم نوجوانان دیابتی، مخصوصا مبتلایان به دیابت نوع 1، اگر به این سنین رسیدند، کنترل قندشان را فراموش و از تزریق انسولین خود خودداری نکنند چون این دارو یک ماده حیاتی برای آنهاست. بیمار ان بسکمک را دیده ایم که قندشان قبل از اینکه به سن بلوغ برسند، کاملا کنترل شده بوده ولی در دوران بلوغ به دلیل شرایط های تهاجمی که پیدا کرده اند و تزریق نکردن انسولین و رعایت نکردن رژیم غذایی، قندشان کاملا از کنترل خارج شده است و مجبور شده ایم آنها را بستری و با مسائل زیادی از این شرایط خارج کنیم. اگر بیماران دیابتی نوع 1 انسولین خود را به طور ناگهانی قطع کنند این عارضه برایشان مرگبار خواهد بود. با شناخت کافی و آموزش به نوجوان دیابتی و خانواده، او می توان این دوره را هم به خوبی سپری کرد تا به سنین بلوغ برسند و از آنجا به بعد هم، باز با آموزش، قند خون خود را تحت کنترل داشته باشند.

منبع: هفته نامه سلامت

/ج

منبع: راسخون