انفجار کامبرین چیست؟، آیا واقعا رخ داده است؟ - وبلاگ تپلینک

به گزارش وبلاگ تپلینک، زومیت نوشت: اواخر دی ماه سال گذشته بود که خبرهای غیر رسمی حکایت از این داشت که اپلیکیشن پیغام رسان وایبر برای بعضی از کاربران در داخل ایران فیلتر شده است و در دسترس نیست اما هیچ مقام رسمی در این باره اظهار نظر نکرد.

با مرور سریع کتاب های زیست شناسی دبیرستان می توان به اشاره ای از انفجار کامبرین رسید؛ دوره ای بین 540 میلیون تا 530 میلیون سال پیش که در طول آن بسیاری از گروه های جانوری توسعه پیدا کردند و تنوع زیستی آن ها نیز افزایش یافت. این رویداد که اغلب با ویژگی هایی مثل سریع و پربار از آن یاد می گردد، زمینه ساز آشفتگی در تاریخ تکاملی اولیه شد؛ اما آیا واقعاً انفجار چشمگیر تنوع زیستی زمین در طول این دوران حقیقت دارد؟

به گزارش لایوساینس، توماس سروایس، دیرینه شناس و مدیر پژوهشی مرکز ملی پژوهش های علمی فرانسه (CNRS)، در مقاله ای مدعی شده که انفجار کامبرین، آن گونه که تصور می گردد، رخ نداده است. در حقیقت این رویداد، انفجاری نبوده و تنوع زیستی در اوایل دوره پالئوزوئیک (541 میلیون تا 251.9 میلیون سال پیش) به صورت تدریجی افزایش یافته و استفاده از عبارت انفجار در واقع، حاصل سوگیری های پژوهشی گذشته است.

فرایند موقعیت یابی، حفاری و دسته بندی فسیل ها، کاری پرهزینه و سخت است؛ بنابراین پژوهشگرها اغلب اوقات گونه های خود را در پایگاه داده های بزرگی قرار می دهند تا آسان تر بتوانند آن ها را پیدا و مقایسه نمایند. دو نمونه از این پایگاه داده ها یعنی پایگاه داده پالئوبیولوژی و پایگاه داده تنوع زیستی زمین در مجموع شامل 2 میلیون ورودی هستند که برای آنالیز الگوهای سراسری در تنوع زیستی به ویژه روندهایی که در دوران کامبرین ظاهر شدند، به کار رفته اند.

پژوهشگرها فسیل های متعددی را از دوران کامبرین استخراج کردند.

مؤلفان تأکید می نمایند که پایگاه داده های یادشده لزوماً دنیای نبوده اند. پایگاه داده پالئوبیولوژی (Paleobiology)، از فسیل های اطراف اروپا و آمریکای شمالی ساخته شده است در حالی که پایگاه داده تنوع زیستی زمین (Geobiodiversity)، اغلب شامل فسیل هایی از چین است. این نواحی، خاستگاه بعضی از مشهورترین منابع کامبرین در دنیا به ویژه، منطقه Burgess Shale در کانادا و بستر فسیلی چنگجیانگ (Chengjiang) در استوان یونان چین هستند؛ اما در برترین حالت تنها می توانند ارزیابی های منطقه ای را از الگوی تنوع زیستی ارائه دهند و تنها برای گونه هایی به کار می روند که در سوابق فسیلی به خوبی حفظ شده اند.

پایگاه داده های یادشده بعلاوه شامل گونه هایی از دوره های دیگر مثل رویداد بزرگ تنوع زیستی اردویسین (GOBE) است که به نظر می رسد نزدیک به 40 میلیون تا 50 میلیون سال پس از انفجار کامبرین اتفاق افتاده است. بازه بین دو رویداد اردویسین و کامبرین، کمتر آنالیز شده و به نظر می رسد فاقد الگوی مشابه رونق تنوع زیستی است؛ اما به گفته سروایس، این مسئله می تواند نتیجه سوگیری دانشمندان باشد.

کارما نانگلو، دیرینه شناس دانشگاه هاروارد که به آنالیز فسیل های اردویسین و کامبرین می پردازد، علت نام گذاری انفجار کامبرین را درک می نماید و بعلاوه تأثیر انحراف بر تخمین های گوناگونی زیستی را می پذیرد؛ اما به عقیده نانگلو، شواهد خوبی برای انفجار کامبرین وجود دارند.

صرف نظر از اینکه پایگاه داده ها برای گروه یا منطقه ها معینی دچار سوگیری باشند، روندی کلی از افزایش پیچیدگی در جانوران دیده می گردد. نانگو می گوید، این طور نیست که دو گونه از نظر گوناگونی با یکدیگر هم ارز باشند، بلکه گونه های A و B به شکل چشمگیری از نظر ساختار بدنی، چگونگی رشد و نقش زیست بومی و چگونگی حیات تفاوت دارند و شواهد مستقیم این ادعا را می توان به صورت مستقیم از سنگ ها پیدا کرد.

دلایل این تنوع زیستی کاملاً معین نیستند، اما دانشمندان فرضیه هایی دارند. در دوران پیشاکامبرین، ابر قاره رودینیا به چند قسمت شامل گوندوانا (جنوبگان کنونی، آمریکای جنوبی، آفریقا، استرالیا، هند و نیوزیلند) و لورنتینا (بخش زیادی از آمریکای شمالی) تقسیم شد. در طول این مدت، سطح اکسیژن در اقیانوس ها افزایش یافت و سهم بیشتری از سواحل گرمسیری و کم عمق وجود داشت. به این ترتیب شرایط بی نقصی برای تکامل گونه های تازه و بعداً فسیل شده فراهم شد. فرضیه مشابهی برای تجزیه ابرقاره های پانوتیا و پانگه آ وجود دارد و پژوهشگرها ارتباطی را بین تجزیه قاره ها و تنوع زیستی در دوران فانروزوئیک (541 میلیون سال پیش تا به امروز) پیدا کردند.

227227