مراحل سازگاری در سوگ فرزند - وبلاگ تپلینک

به گزارش وبلاگ تپلینک، کارشناس ارشد روان شناسی با اشاره به اینکه مطابق تحقیقات در فرهنگ ما بزرگترین عامل استرس زا از دست دادن فرزند است، گفت: فرد سوگوار تا رسیدن به پذیرش موضوع، پنج مرحله را طی می نماید.

به گزارش وبلاگ تپلینک به نقل از مهر ، تکتم اکبری با اشاره به اینکه شیوع بیماری کرونا مرگ و میرها را افزایش داده است، گفت: در ابتدای آغاز کرونا تصور می شد که این ویروس بیش از همه برای سالمندان 60 سال به بالا و افرادی با سابقه بیماری های زمینه ای خطرناک است اما با گذشت زمان تعیین شد که این ویروس می تواند برای افراد جوان و سالم و حتی نوجوانان و بچه ها نیز خطرناک باشد.

وی اضافه نمود: متأسفانه مشاهده مرگ و میر در میان نوجوانان و بچه ها به علت ابتلاء به کرونا بسیار دردناک و تأثر برانگیز است که می توان به فوت دختر هشت ساله زوج مدافع سلامت در اصفهان اشاره نمود.

این کارشناس ارشد روان شناسی با اشاره به اینکه از دست دادن عزیزان تحت هر شرایطی دردناک ترین رخدادی است که هر انسان تجربه می نماید، توضیح داد: طبق تحقیقات در فرهنگ ما بزرگترین عامل استرس زا از دست دادن فرزند است.

سخت ترین فقدان از دست دادن فرزند است

اکبری با بیان اینکه ارتباط بین فرزندان و والدین به دلیل دلبستگی های بین آنها و نیز به این علت که فرزندان منبع عشق و امید و احساسات فناناپذیر والدین می باشند، رابطه ای خاص و بی همتاست، گفت: سخت ترین فقدانی که افراد می توانند تجربه نمایند، از دست دادن فرزند است.

وی شرح داد: فردی که عزیزی را از دست می دهد به لحاظ روانی مراحلی را طی می نماید که بر اساس نوع شخصیت، سن و جنسیت و نوع فقدان تجربه این مراحل به شیوه های مختلفی صورت می گیرد؛ سوگواری موضوعی بسیار جدی است که می تواند افراد را برای مدت طولانی تحت تأثیر قرار دهد.

کارشناس ارشد روان شناسی با تکیه بر آرای الیزابت کوبلر رأس که مراحل پنج گانه ای برای سوگوار تعیین نموده است، گفت: فردی که با سوگواری عزیزی دست و پنجه نرم می نماید در ابتدا مرحله انکار را تجربه خواهد نمود؛ در این مرحله به طور طبیعی نخستین واکنش هر فرد نسبت به از دست دادن فرد مورد علاقه انکار است و مدتی طول می کشد تا فقدان را بپذیرد.

وی اضافه نمود: البته در خصوص افرادی که قبل از فوت با بیماری دست و پنجه نرم می کردند مرحله انکار برای بازماندگان کمتر اتفاق می افتد.

خشم و عصبانیت، شکایت از خود و دیگران و نظام هستی

اکبری به مرحله دوم یعنی خشم و عصبانیت گریزی زد و گفت: در این مرحله بروز هیجانات شدید و حتی پرخاشگری و خشم همراه با شکایت از خود و دیگران و حتی نظام هستی وجود دارد.

وی مرحله چانه زنی را در گام سوم معرفی کرد و اضافه نمود: در این مرحله فرد در واکنش به احساس درماندگی و آسیب پذیری اغلب به سراغ اگرها و ای کاش ها می رود. معمولاً در این مرحله بازماندگان به خاطر کارهایی که می توانستند انجام دهند و پیروز نشدند او را زنده نگه دارند دچار حسرت و عذاب وجدان و احساس گناه می شوند.

کارشناس ارشد روان شناسی مرحله چهارم را افسردگی فرد سوگوار معرفی کرد و گفت: در این مرحله افراد سوگوار غم و اندوه شدیدی را تجربه نموده و حتی ممکن است افکار مربوط به خودکشی نیز به سراغشان بیاید. در این مرحله دریافت حمایت برای بازماندگان بسیار مفید است.

وی در نهایت پذیرش را آخرین مرحله سوگ دانست و گفت: در این مرحله که آخرین مرحله سوگ است افراد با از دست دادن و فقدان کنار آمده و بازگشت به زندگی عادی اتفاق می افتد.

اکبری با تاکید بر اینکه توالی مراحل سوگ برای همه یکسان نیست و همه از این مراحل عبور نمی نمایند، گفت: شناخت این مراحل و نحوه گذر از آن ها برای داغ دیدگان بسیار یاری نماینده است.

سازگاری سوگوار در گرو حمایت روانی است

وی اضافه نمود: فردی که دچار سوگ می شود بین 4 تا 6 ماه این مرحله ادامه پیدا می نماید. اگر افراد سوگوار مورد حمایت روانی قرار بگیرند سازگاری و رسیدن به مرحله پذیرش زودتر اتفاق می افتد و هر چه افراد به حال خود رها شوند سازگاری دیرتر انجام می شود.

این کارشناس ارشد روان شناسی با بیان اینکه سوگ درحالت طبیعی یک واکنش منطقی به حساب می آید، توضیح داد: چنانچه مراحل سوگورای طولانی شود و از زمان منطقی خود فراتر رود و شدت غم و اندوه و ماتم به اندازه ای باشد که فرد را تحت فشار قرار داده به طوریکه به رفتارهای غیر تطابقی پناه برد در این شرایط سوگ مرضی (نابهنجار) رخ می دهد. به ویژه در مواردی مانند فقدان ناگهانی و یا مرگ فرزند احتمال بالاتری برای تبدیل سوگ به سوگ مرضی وجود دارد.

سازگاری و مرحله پذیرش برای والدینی که داغدار فرزند خود هستند

وی در ادامه با اشاره به نکاتی در رسیدن به سازگاری و مرحله پذیرش برای والدینی که داغدار فرزند خود هستند، گفت: چگونگی و نحوه سوگواری، نحوه بروز احساسات و اهمیت نقش اطرافیان والدین سوگوارو سوگواری در جمع و در کنار اعضای خانواده بسیار مهم است. حتی در شرایط فعلی که به دلیل شیوع کرونا نمی توان مجالس سوگواری برگزار کرد نیز سوگواری در میان حتی تعداد کم افراد خانواده و دوستان صمیمی، صحبت کردن تلفنی یا اینترنتی با دوستان و آشنایان و بروز احساسات در جریان مصاحبه با دیگران برای والدین ضروری است.

اکبری با تاکید بر اینکه احتیاج است والدین بتوانند تمامی افکار و احساسات و نگرانی های خود را بروز دهند و اجازه داده افکارشان هر آنچه هست از ذهنشان عبور کند، توضیح داد: پذیرش اینکه احساس اندوه و خشم و تجربه احساس گناه در این دوران طبیعی است، یاری نماینده است؛ احتیاجی نیست به دلیل عصبانیت و احساس خشم به خود سخت بگیرند.

وی اضافه نمود: ممکن است واکنش و ابراز احساسات یک همسر با دیگری متفاوت باشد اما به این معنا نیست که درد و رنج کمتری را تحمل می نماید. نباید انتظار واکنش یکسان داشت. اگر هریک از آنها به واکنش و ارتباط خاصی احتیاجمند است، بهتر است آن را با همسر خود در میان بگذارد.

ریشه قطع زندگی زناشویی با مرگ فرزند به نارضایتی قبلی برمی شود

این کارشناس ارشد روان شناسی با بیان اینکه گاهی دیده شده که مرگ فرزند به قطع زندگی زناشویی منجر شود، گفت: این اتفاق زمانی رخ می دهد که رابطه از قبل هم رضایت بخش نبوده است.

وی اضافه نمود: توجه به این نکته که اگرچه فرزند از جهان رفته اما عشق به او هیچگاه از بین نمی رود و همچنان زنده و پایدار است نکته ای بسیار مهم است. اگر والدین پس از طی مراحل سوگ به زندگی عادی برگردند به این معنی نیست که فرزند خود را فراموش نموده اند.

اکبری با اشاره به اینکه چنانچه والدین بتوانند سیستم خانواده را تجدید سامان نمایند، می توانند معنای تازه ای به زندگی خود دهند، گفت: نتیجه آن می تواند رشد شخصی بیشتر و تعهد خانوادگی محکم تر باشد. رسیدن به این بینش که آنها می توانند با زنده بودن خود و فعالیت خود یاری نماینده باشند به دیگرانی که به آنها احتیاجمندند و مشتاق زندگی هستند، بینشی سازنده است.

وی اضافه نمود: نقش اطرافیان و آگاهی آن ها در نحوه حمایت از افراد سوگوار بسیار مهم و تأثیر گذار است.

والدین داغدار را به آرامش دعوت نکنید

این کارشناس ارشد روان شناسی با اشاره به اینکه اطرافیان نباید والدین داغدار را به آرامش دعوت نمایند، گفت: گذراندن مراحل سوگ به شکل طبیعی برای گذر از بحران ضروری است. احساسات و هیجانات باید تخلیه شوند و اطرافیان می توانند با همدلی و به عنوان یک مخاطب خوب در کنار افراد داغدار باشند.

وی اضافه نمود: کسانیکه عزیزی را از دست داده اند، از شرایط عادی و مطلوب برخوردار نیستند و بنابراین احتمال خشم و ابراز عصبانیت نسبت به اطرافیان وجود دارد. وقوف نسبت به این احساسات افراد داغدار ضروری است و نباید به این بهانه آنها را طرد کرد و نیز نباید برگشت سریع به شرایط سابق را داشت.

اکبری با اشاره به اینکه باید به افراد داغدار این اجازه داده شود که جنازه عزیز از دست رفته را ببینند و فرصت سوگواری و گریه و زاری کافی برای آنها فراهم شود، توضیح داد: باید این اجازه هم فراهم شود که در صورت تمایل لوازم شخصی و یادگاری های عزیزانشان را به همراه داشته باشند.

وی اضافه نمود: اگر افراد داغدیده سکوت و انزوا اختیار نمایند اطرافیان می توانند به آنها نزدیک شده و ابراز حمایت نمایند. اجبار برای صحبت نباید وجود داشته باشد اما اطرافیان می توانند با سوالات بجا و مناسب و با استفاده از روش های مناسب گوش دادن فعال و توجه و تکرار جملات زمینه را برای تخلیه هیجانی سوگواران فراهم نمایند.

مراقب کلامتان در برخورد با والدین داغدار باشید

کارشناس ارشد روان شناسی با تاکید بر اهمیت انتخاب جملات همدلانه اصولی گفت: بعضی عبارات را برای ابراز همدردی نباید استفاده کرد. شنیدن عباراتی از جمله تو باید شکیبا باشی، او الان در صندلی خوبی است یا همه چیز مثل سابق می شود برای افراد سوگوار واقعاً ناراحت نماینده است.

وی اضافه نمود: چنانچه افراد والدین سوگوار در طی کردن مراحل سوگ از حمایت صحیح اطرافیان برخوردار باشند و مراحل سوگ را به شیوه طبیعی طی نمایند پذیرش صورت می گیرد؛ اما چنانچه پس از اتمام مدت طبیعی سوگ، سازگاری رخ ندهد احتیاجمند دریافت مشاوره و روان درمانی است.